Κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των νέων κονδυλίων του ΕΣΠΑ αποκτά το υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο θα έχει υπό τον έλεγχό του τα επιχειρησιακά προγράμματα της περιόδου 2014-2020.
Το προσχέδιο για την αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων περιλαμβάνει περισσότερες ασφαλιστικές δικλίδες με σφιχτά χρονοδιαγράμματα για την εκτέλεση των έργων που θα συγχρηματοδοτούνται από το νέο ΕΣΠΑ, έτσι ώστε να απεντάσσονται εγκαίρως σχέδια που καθυστερούν και να αποδεσμεύονται οι πόροι. Ηδη, πάντως, το προσχέδιο προκαλεί αντιδράσεις, καθώς μεταξύ άλλων προβλέπει τη δυνατότητα ιδιωτικοποίησης της ΜΟΔ (Μονάδα Oργάνωσης της Διαχείρισης των αναπτυξιακών προγραμμάτων) σε ποσοστό έως και 60%. Περισσότερες ασφαλιστικές δικλίδες με σφιχτά χρονοδιαγράμματα για την εκτέλεση των έργων που θα συγχρηματοδοτούνται από το νέο ΕΣΠΑ, ώστε να απεντάσσονται εγκαίρως σχέδια που καθυστερούν και να αποδεσμεύονται οι πόροι, περιλαμβάνονται στο προσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης το οποίο φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα η «Κ». Το ίδιο το υπουργείο αποκτά ενισχυμένο ρόλο στη διαχείριση των κονδυλίων της νέας προγραμματικής περιόδου, καθώς συγκεντρώνονται σε αυτό οι πέντε διαχειριστικές αρχές των τομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Ηδη, πάντως, το προσχέδιο προκαλεί αντιδράσεις, καθώς μεταξύ άλλων προβλέπει τη δυνατότητα ιδιωτικοποίησης της ΜΟΔ (Μονάδα Oργάνωσης της Διαχείρισης των αναπτυξιακών προγραμμάτων) σε ποσοστό έως και 60% μέσω της συμμετοχής σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας φορέων που εκπροσωπούν τους κοινωνικούς εταίρους, τις επιχειρήσεις και τα επιμελητήρια, φορέων χρηματοδότησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάπτυξης και άλλων. Οι βασικές αλλαγές που επέρχονται στο καθεστώς διαχείρισης του ΕΣΠΑ σε ό,τι αφορά την οργάνωση των υπηρεσιών είναι οι εξής:
1) Στο υπουργείο Ανάπτυξης συνιστώνται πέντε Ειδικές Υπηρεσίες σε επίπεδο διεύθυνσης υπουργείου, οι οποίες και ορίζονται ως διαχειριστικές αρχές των ακόλουθων επιχειρησιακών προγραμμάτων 2014-2020: «Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία», «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη», «Επιχειρησιακά Προγράμματα του Στόχου της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας», «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και διά βίου μάθηση» και «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα».
2) Σε κάθε περιφέρεια συνιστώνται Ειδικές Υπηρεσίες με την ονομασία «Διαχειριστική Αρχή Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος».
3) Σε κάθε υπουργείο συνιστάται ειδική υπηρεσία με την ονομασία «Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ», η οποία ενισχύει την εξειδίκευση του σχεδιασμού των τομεακών πολιτικών του οικείου υπουργείου, παρέχει υποστήριξη στους δικαιούχους, ενώ υλοποιεί ως δικαιούχος έργα του υπουργείου και μπορεί σε περιπτώσεις αδύναμων δικαιούχων να τους υποκαθιστά στον ρόλο τους. Αυξημένος ρόλος προβλέπεται για την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, καθώς είναι αρμόδια για τον συντονισμό του προγραμματισμού, της εξειδίκευσης και της εφαρμογής των δράσεων ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας όλων των υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων τους.
Επιτελικές δομές μπορούν να ιδρύονται και στις περιφέρειες.
4) Στο υπουργείο Ανάπτυξης συστήνεται ανεξάρτητη διοικητική μονάδα ως «Αρχή Πιστοποίησης». Σήμερα τον ρόλο αυτό έχει η Αρχή Πληρωμής του ΚΠΣ.
5) Δημιουργείται Γραφείο Εσωτερικού Ελέγχου ΕΣΠΑ το οποίο υπάγεται απευθείας στον γενικό γραμματέα του υπουργείου Ανάπτυξης.
Σε μια προσπάθεια περιορισμού των καθυστερήσεων, το νομοσχέδιο προβλέπει τα εξής:
• Σε περίπτωση που μια ενταγμένη πράξη αποκλίνει από τους όρους της απόφασης ένταξης ή και του χρονικού προγραμματισμού της, τίθεται σε καθεστώς επιτήρησης κατά το οποίο η διαχειριστική αρχή καθορίζει διορθωτικά μέτρα και περίοδο συμμόρφωσης του δικαιούχου. Εάν ο δικαιούχος εντός έξι μηνών από την απόφαση ένταξης δεν αναλάβει την πρώτη νομική δέσμευση, η διαχειριστική αρχή τού απευθύνει προειδοποιητική επιστολή. Με την παρέλευση άπρακτης προθεσμίας 3 μηνών, η απόφαση ένταξης της πράξης ανακαλείται αυτοδίκαια και διαγράφεται από τη Συλλογική Απόφαση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). • Η εγγραφή στο ΠΔΕ έργων για την υλοποίηση των οποίων απαιτούνται προπαρασκευαστικές ενέργειες (π.χ. απαλλοτριώσεις) θα γίνεται σε δύο στάδια: στο πρώτο στάδιο εγγράφεται στο ΠΔΕ ο προϋπολογισμός των προπαρασκευαστικών ενεργειών. Ο προϋπολογισμός της δεύτερης φάσης εγγράφεται στο ΠΔΕ μόνο σε περίπτωση που η πρώτη φάση δεν έχει υπερβεί το χρονοδιάγραμμα. Σε περίπτωση υπέρβασης των χρόνων, το έργο απεντάσσεται αυτοδίκαια.
Το νομοσχέδιο προβλέπει, τέλος, ακόμη ότι οι χορηγήσεις οικονομικής ενίσχυσης μέχρι του ποσού των 10.000 ευρώ δεν κατάσχονται, δεν παρακρατούνται και δεν συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά Ταμεία. Μάλιστα, προτείνεται η ρύθμιση αυτή να ισχύσει και για τα έργα που βρίσκονται στη φάση υλοποίησης κατά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου.
Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
Πηγή: Η Καθημερινή