Την κατάργηση των δασοφυλακείων, την ανακατανομή του υφιστάμενου προσωπικού των δασικών υπηρεσιών σε επίπεδο περιφέρειας και τη μείωση των τμημάτων των δασικών υπηρεσιών από 6% έως 25%, ανάλογα με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προτείνει το πόρισμα ομάδας εργασίας για την αξιολόγηση των δομών των δασικών υπηρεσιών. Τη μελέτη για τον τρόπο λειτουργίας των δασικών υπηρεσιών έφερε σε πέρας επιτροπή υπό τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, Μαν. Αγγελάκα, και μέλη τον ειδικό γραμματέα Δασών, Γ. Αμοργιανιώτη, και στελέχη των υπ. Περιβάλλοντος και Εσωτερικών. Η μελέτη εξετάζει τα χαρακτηριστικά των δασικών υπηρεσιών σήμερα (Διευθύνσεις Δασών στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, δασαρχεία, δασονομεία και δασοφυλάκεια) και διατυπώνει προτάσεις.
Τι προτείνει, λοιπόν, η ομάδα εργασίας; «Οι δασικές υπηρεσίες είναι κομβικές για τη ζωή μας, είτε είσαι πολίτης είτε επενδυτής. Χρειαζόμαστε γρήγορες δασικές υπηρεσίες, στελεχωμένες σωστά», λέει ο κ. Αγγελάκας. «Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι το αντικείμενό τους είναι οι πράξεις χαρακτηρισμού, να λένε πού είναι δάσος και πού όχι. Δεν είναι όμως αυτό το κύριο αντικείμενό τους. Για παράδειγμα η Διεύθυνση Δασών Αιγαίου έχει 91 διαφορετικές αρμοδιότητες! Δουλειά τους είναι να βγουν από τα γραφεία, να κάνουν μελέτες, να κάνουν έργα στα βουνά, να δημιουργήσουν φυτώρια, να επιβλέπουν τις αναδασώσεις. Ομως οι δασικοί υπάλληλοι εγκλωβίστηκαν σε έναν γραφειοκρατικό ρόλο από τον οποίο θα απεμπλακούν μόνο όταν ολοκληρωθούν οι δασικοί χάρτες».
Οσον αφορά τη δομή των δασικών υπηρεσιών, η ομάδα εργασίας προτείνει να μείνει ως έχει ο βασικός κορμός. «Ομως τα δασαρχεία πρέπει να “κατέβουν ένα σκαλί” στην ιεραρχία, καθώς σήμερα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με τις Διευθύνσεις Δασών. Ακούγεται γραφειοκρατικό, αλλά έχει ως αποτέλεσμα ένα αλαλούμ: αλληλεπικαλύψεις, προβλήματα κ.λπ. Επομένως οι δασάρχες πρέπει από διευθυντές να γίνουν υποδιευθυντές. Επίσης, προτείνουμε την κατάργηση των 1.024 ανενεργών δασοφυλακείων, χωρίς να καταργηθούν οι θέσεις. Και την αναδιάρθρωση των δασονομείων, που από 240 σήμερα θα μειωθούν με καταργήσεις υφισταμένων και τη δημιουργία νέων σε 80», λέει ο κ. Αγγελάκας. «Τέλος, η αρμοδιότητα των επιθεωρήσεων, δηλαδή των ελέγχων των δασικών υπηρεσιών, πρέπει να πάει από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στην Ειδική Γραμματεία Δασών, ώστε ελέγχων και ελεγχόμενος να μην είναι το ίδιο πρόσωπο».
Κατανομή προσωπικού
Οσον αφορά την κατανομή του προσωπικού, η ομάδα εργασίας ζητεί να υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης υπαλλήλων μέσα στην ίδια περιφέρεια. «Η Αγιά Λαρίσης, από την οποία κατάγομαι, δεν έχει δασάρχη εδώ και δύο χρόνια. Κανείς δεν πηγαίνει κι ας είναι μόλις 28 χλμ. από τη Λάρισα. Δεν προβλέπεται μηχανισμός για τη μετακίνηση προσωπικού», λέει ο κ. Αγγελάκας.
Πάντως επισημαίνεται ότι οι δασικές υπηρεσίες είναι γενικά υποστελεχωμένες. Σήμερα σε όλη τη χώρα απασχολούνται 1.779 δασοφύλακες, 443 δασοπόνοι και 682 δασολόγοι (συνολικά 2.904 άτομα). Ομως, όπως επισημαίνει η μελέτη, την τριετία 2014-2016 θα συνταξιοδοτηθούν 88 δασολόγοι, 21 δασοπόνοι και 100 δασοφύλακες, συνολικά 209 άτομα. «Επομένως, η ανάγκη προσλήψεων γίνεται επιτακτική», λέει ο κ. Αγγελάκας. «Εμείς προτείνουμε οι δασοφύλακες να παραμείνουν ως έχουν και οι θέσεις δασοπόνων και δασολόγων να αυξηθούν κατά 50% και 35% αντίστοιχα. Επίσης, προκειμένου να δώσουμε μια προοπτική στη δασική υπηρεσία, πρέπει να εντάξουμε και άλλες κατηγορίες επιστημόνων, όπως μηχανικούς για να χειρίζονται τα τεχνικά έργα και κτηνιάτρους».
Ιδιαίτερη βαρύτητα εκτιμάται ότι πρέπει να δοθεί στην καλύτερη εκμετάλλευση του δασικού πλούτου. Το υφιστάμενο ξυλώδες κεφάλαιο ανέρχεται -σύμφωνα με την πρώτη εθνική απογραφή δασών- σε 130 εκατ. κυβ. μ., με δυνατότητα παραγωγής άνω των 2,5 εκατ. κυβ. μ. ξυλείας ετησίως. «Τέλος, θέλουμε ενεργότερη ένταξη της δασικής υπηρεσίας στον αντιπυρικό αγώνα. Να κλείσει αυτό το “χάσμα” που δημιουργήθηκε με τις πυροσβεστικές υπηρεσίες. Αλλωστε το δασικό προσωπικό γνωρίζει τα δάση καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον».
Πρόταση «αγκάθι» για φορείς διαχείρισης
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις της ομάδας εργασίας, η οποία αναμένεται να προκαλέσει πολλές συζητήσεις, αφορά την απορρόφηση από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Οπως υποστηρίζει ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, οι πόροι που διατίθενται στους φορείς είναι δυσανάλογα πολλοί σε σχέση με το προσωπικό και τις αρμοδιότητές τους.
«Ο νόμος του 2011 για τη βιοποικιλότητα προβλέπει τη δημιουργία Διευθύνσεων Συντονισμού Προστατευόμενων Περιοχών στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Το σημερινό σύστημα είναι στρεβλό», υποστηρίζει ο κ. Μαν. Αγγελάκας. «Για παράδειγμα, στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου που υπηρέτησα παλαιότερα, υπήρχαν επτά φορείς διαχείρισης: της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου, με 7 άτομα προσωπικό και 4,5 εκατ. ευρώ προϋπολογισμό το 2012, του Πάρνωνα με 14 άτομα και 3,2 εκατομμύρια, Κοτυχίου-Στροφυλιάς με 8 άτομα και 3,48 εκατ. ευρώ, του Χελμού-Βουραϊκού με 12 άτομα και 3,1 εκατ. ευρώ, του Αίνου με 10 άτομα και 2,9 εκατ. ευρώ, της Ζακύνθου με 31 άτομα και 8,4 εκατ. ευρώ και των υγρότοπων Αμβρακικού, με 19 άτομα προσωπικό και προϋπολογισμό 3,9 εκατ. ευρώ. Συνολικά, 101 άτομα προσωπικό και 29,5 εκατ. ευρώ διαθέσιμων πόρων. Την ίδια στιγμή, όλες οι δασικές υπηρεσίες στις τρεις περιοχές είχαν 860 άτομα προσωπικό και μόλις 16 εκατ. ευρώ διαθέσιμα. Αντίστοιχα, ο φορέας Πάρνηθας-Σχινιά έχει 24 άτομα προσωπικό και 2,4 εκατ. ευρώ πόρων, ενώ όλες οι δασικές υπηρεσίες της Αττικής έχουν 280 άτομα προσωπικό και 6,8 εκατ. ευρώ για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Με δεδομένο ότι τις προστατευόμενες περιοχές ουσιαστικά τις φυλάσσουν οι δασικές υπηρεσίες, το μοντέλο αυτό υποδεικνύει μια τεράστια στρέβλωση. Εχει δημιουργηθεί ένα “σύστημα” που πρέπει να σταματήσει».
Η πρόταση της WWF
Μια ανάλογη πρόταση, πάντως, είχε υποβάλει από το 2011 και η περιβαλλοντική οργάνωση WWF. Η οργάνωση προτείνει τη διεύρυνση της αρμοδιότητας των δασικών υπηρεσιών στο σύνολο του φυσικού χώρου, δηλαδή στις περιοχές Natura, σε δάση και δασικές εκτάσεις, στον αιγιαλό. Οπως υποστηρίζει, πρόκειται για τη μόνη δημόσια υπηρεσία με αδιαμφισβήτητη εμπειρία στη διαχείριση χερσαίων οικοσυστημάτων.
Τέλος, το πόρισμα της ομάδας εργασίας υποδεικνύει την ανάγκη να βελτιωθούν οι χρόνοι και οι διαδικασίες κατανομής των πιστώσεων για τα δάση. «Σήμερα, οι πιστώσεις αυτές δίνονται σε ετήσια βάση. Η διαδικασία ξεκινάει τον Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους, τα χρήματα εκταμιεύονται Απρίλιο-Μάιο και κατόπιν γίνεται διαγωνισμός. Αν όλα πάνε καλά, το πρόγραμμα ανατίθεται τον Σεπτέμβριο, επομένως δεν προλαβαίνει να ολοκληρωθεί. Και τα χρήματα που διατίθενται από το ΕΠΠΕΡΑΑ ή το Πράσινο Ταμείο τελικά δεν απορροφούνται».
Του Γιώργου Λιάλιου
Πηγή: Η Καθημερινή